زمانی که یک زن برای شروع یک رابطه جنسی برانگیخته می شود، عضلات تحتانی واژن (مهبل) برای فراهم ساختن امکان دخول شل می شوند. ولی در اختلال واژینیسموس بر عکس حتی با تصور رابطه جنسی و عمل دخول، عضلات یک سوم تحتانی واژن منقبض شده و در این شرایط اگر بخواهد دخول انجام گیرد، دردی شدید همراه با انزجار به همراه خواهد داشت. بالطبع این اختلال خود را در زمان ازدواج و اولین رابطه جنسی منجر به دخول نشان خواهد داد و گاه چنان شدید است که منجر به ازدواج به وصال نرسیده یا همان ازدواجی که همراه با دخول نشده، برای سالیان سال می گردد.
اما چه چیزی منجر به این اختلال می گردد؟
وجود تعارضات عمیق روان شناختی نسبت به موضوع سکس که ریشه در تجربیات کودکی دارد، باورها و خطاهای شناختی از جمله اطلاعات مخدوش، انتظارات و ذهنیت غیر واقعی نسبت به عمل دخول می تواند منجر به واژینیسموس شود. این اختلال در خانم های با تحصیلات بالاتر و طبقه اقتصادی اجتماعی بالاتر که سکس را دور از شأن خود می دانند، در خانواده هایی که دیدگاه محافظه کارانه تری به موضوع سکس و جنسیت دارند و امکان بحث و تبادل اطلاعات در مورد موضوعات جنسی وجود ندارد، بیشتر است.
گاه واژینیسموس به قدری شدید است که امکان داخل کردن اسپکولوم به عنوان ابزار معاینه واژینال را هم سلب می کند. برای شروع ارزیابی می باید از نظر علل افتراقی برای رد سایر علل از جمله تنگی های ورودی واژن و بیماری های ناحیه تناسلی، معاینه شود.
درمان واژینیسموس:
شواهد بسیار اندکی به نفع سودمندی داروها وجود دارد. آموزش در مورد پاسخ های جنسی و رفتار جنسی زیربنای درمان است. زن می باید ابتدا با ناحیه تناسلی خود آشتی کند و مهربان باشد. در مراحل بعدی، درمانگر تلاش می کند تا با کاهش اضطراب خانم و حساسیت زدایی وی نسبت به ورود جسم خارجی به کانال واژن راه را برای پذیرش آلت تناسلی نرینه به عنوان بخشی از بدن زوج و شریک جنسی و نه سلاح یا ابزاری تهاجمی، هموار سازد.
بدیهی است در طول درمان همکاری شریک جنسی بسیار مهم است. روش های بیوفیدبک در عضلات کف لگن می تواند به عنوان ابزار کمکی دیده شود. گاه اسپاسم چنان شدید است که پزشک ناچار به تزریق بوتاکس برای فلج این عضلات می شود.
از این رو واژینیسموس اختلالی روان تنی است که تعارضات روانی، نمودی جسمانی می یابد و اگر نادیده انگاشته شود و با اصرار شریک جنسی برای دخول مواجه شود، می تواند گاه آسیب های جبران ناپذیری به جسم و روان خانم ها وارد کند و حتی بقیه سال های عمر آن ها را از لذت بخش ترین رفتار بشری بیزار سازد.
دکتر مهدی عبدلی
روانپزشک ـ درمانگر اختلالات جنسی